ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ ή (ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μονή Ελώνης

Ένας θεόρατος απόκρημνος βράχος του επιβλητικού Πάρνωνα, κοκκινωπός, εντελώς απρόσιτος, σε σχήμα σιαγόνων... με το Μοναστήρι της Έλωνας στο σημείο των οδοντοστοιχιών... ναι, αυτό είναι το όλο σκηνικό εμπρός στο οποίο θα μείνει έκθαμβος, ο επισκέπτης - προσκυνητής, πώς δηλ. κατόρθωσαν, όχι μόνο να φθάσουν άνθρωποι εκεί, αλλά και να κτίσουν και να ζήσουν για χρόνια μακριά -πολύ μακριά- από το σήμερα! Λέγεται, λοιπόν, από μαρτυρίες του 1873 και 1901 -"Προσκυνητάριον Ι.Μ. Έλωνας" και "Ιστορία Ι.Μ. Έλωνας", αντίστοιχα- ότι, οι τότε κάτοικοι του Κοσμά, αντίκρυσαν ολοφώτιστη την Εικόνα στο βράχο... Οι δύο ανώνυμοι Μοναχοί σκαρφάλωσαν και... ιδού το σημερινό θαύμα!



Πρόκειται, για "Θεόσταλτη" εικόνα, που απεικονίζει τη Βρεφοκρατούσσα Παναγία! Μέχρι το Μοναστήρι, είτε από το Λεωνίδιο είτε από τον Κοσμά πορευθεί κανείς, θα κάνει την ίδια ώρα -κάπου 17 χλμ. Ο επισκέπτης, χωρίς να κινδυνεύει πλέον, θα βρεθεί στο "κρεμαστό μπαλκόνι", που είναι ένας εξώστης ανάμεσα σ' ουρανό και γη! Το "Έλωνα" πρόκειται για τοποθεσία και τίποτα άλλο. Η ίδρυσή της ανάγεται περί το 1300 μ.Χ.! Γιορτάζει το 15αύγουστο, στις 23 Αυγ. (Απόδοση Κοίμησης Θεοτόκου) και 21 Νοέμβρη (Εισόδια της Θεοτόκου). Είναι ένα Μοναστήρι πολύ επισκέψιμο και παγκοίνως γνωστό... Παρατηρείται κοσμοσυρροή σε κάθε πανηγυρισμό του, αλλά και σε άλλες μέρες, τόσο από την Αρκαδία και τη Λακωνία όσο και από Αθήνα, Ύδρα, Σπέτσες... Ιστορικά, το Μοναστήρι, πρόσφερε στον Αγώνα, και χρήματα (1500 γρόσια), και συγκεντρώνοντας πολεμοφόδια αλλά και κρύβοντας τους Έλληνες αγωνιστές! Όσο για τον ηγούμενο, Νεόφυτο, πολεμώντας τους Τούρκους φονεύθηκε στο Aργος! Το 1972 μετατράπηκε, από Αντρική, σε Γυναικεία Μονή και ανήκει στην Ι.Μ. Μαντινείας και Κυνουρίας..

Μονή Αγ. Αναργύρων

Αρχαιότερη Mονή της Λακωνίας είναι αυτή των Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος, κοντά στα χωριά Bασσαράς, Bέρροια και Tσίντζινα. Oι ρίζες της χάνονται στους αιώνες. Σύμφωνα με αξιόπιστη ιστορική μαρτυρία, η Mονή ήδη υπήρχε τον 9ο αιώνα. Σημαντική πηγή για την ιστορία της είναι και το χρυσόβουλο τους αυτοκράτορα Aνδρονίκου B' του Παλαιολόγου, έτους 1293. Το ιστορικό αυτό Μοναστήρι βρίσκεται κτισμένο σ' ένα πανέμορφο και επί μονίμου βάσεως καταπράσινο οροπέδιο του Πάρνωνος, στο οποίο ο επισκέπτης-προσκυνητής μπορεί να φτάσει από τον εθνικό δρόμο Τρίπολης - Σπάρτης. Είκοσι πέντε χιλιόμετρα πριν την πανάρχαια πρωτεύουσα της Λακεδαίμονος, ειδική πινακίδα καθοδηγεί ως εκεί. Ο ανηφορικός αμαξιτός δρόμος φέρνει τον προσκυνητή στον προορισμό του μέσα από ένα φυσικό παράδεισο πρασίνου, που ζωογονείται από αστείρευτες πηγές και ρυάκια. Η οργιαστική βλάστηση εξ άλλου που περικλείει το μοναστήρι θυμίζει έντονα στον επισκέπτη το εσωτερικό τμήμα της Αγιορείτικης χερσονήσου.

Tαχυδρομική Διεύθυνση:
Ιερά Μονή Αγίων Αναργύρων Πάρνωνος
Τ.θ. 74 / 231 00 Σπάρτη
τηλ. 27310 73225
Hμέρες Πανηγύρεων: Aγίων Aναργύρων
(1η Nοεμβρίου και 1η Iουλίου)

Μονή Αγ. Σαράντα

Ο κεντρικός δρόμος Σπάρτης - Τρίπολης, που βγαίνει βορειοανατολικά από τη Σπάρτη, σε 2 χιλιόμετρα διακλαδώνεται σε δύο μικρότερους ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Ο ανατολικός, που κατευθύνεται προς τα Χρύσαφα, δίνει τη δυνατότητα επίσκεψης στο μοναστήρι των Αγίων Σαράντα, που είναι λαξεμένο σε βράχo το1620 και είναι κόσμημα της μεταβυζαντινής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής , ο οποίος είναι ρυθμού σταυροειδούς βασιλικής μετά οκταγωνικού τρούλου και στη μοναστηριακή γλώσσα ονομάζεται Καθολικόν.



Γύρω από το Καθολικό υπάρχουν τα κελιά των μοναχών από τους πολυάριθμους επιδρομείς επέβαλε το χτίσιμο ενός τέτοιου ισχυρού και οχυρού κτηρίου. Έχει ενδιαφέρουσες εικόνες του 14ου αιώνα και μουσείο με εικόνες, άμφια και σιγίλια μεταβυζαντινών χρόνων. Δίπλα από το Καθολικό βρίσκεται το παρεκκλήσιο της Ζωοδόχου Πηγής, κτίσμα του 1707. Πανηγυρίζει στις 9 Μαρτίου εορτή των Αγίων Τεσσαράκοντα Μεγάλων Μαρτύρων και δέχεται πλήθη προσκυνητών.

Μονή Μαλεβής

Σε απόσταση 44 χλμ. από την Τρίπολη και 5 χλμ. από τον Άγιο Πέτρο, στο δρόμο προς Άστρος βρίσκεται η γυναικεία Μονή της Παναγίας Μαλεβής. Είναι η πιο φημισμένη μονή της Κυνουρίας και προσελκύει μεγάλο αριθμό προσκηνητών. Χτισμένη στις πλαγιές του Πάρνωνα και σε υψόμετρο 950 μ. περιβάλλεται από δάσος της σπάνιας και προστατευμένης ποικιλίας του δενδρόκεδρου. Η πρώτη μονή χτίστηκε το 14ο αιώνα. Η πρώτη αναφορά στη Μονή είναι το 1320 σε χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Παλαιολόγου. Η Μονή τότε βρισκόταν στη θέση Πουρνάρια λίγο πιο πάνω από τη θέση της σημερινής Μονής. Η μονή στη σημερινή της θέση χτίστηκε το 1616 και είχε σημαντική προσφορά στον αγώνα του 1821. Πέντε χιλ. από τον Άγιο Πέτρο, στο δρόμο που οδηγεί στο Άστρος, είναι το μοναστήρι της Παναγίας της Μαλεβής. Γύρω στα 1600, στην προηγούμενη θέση της μονής (Πουρνάρια), είχε μονάσει ο Όσιος Νείλος, κατά κόσμον Νικόλαος Τερζάκης μαζί με το θείο του Μακάριο πριν φύγουν για το Άγιον Όρος.

Προεπαναστατικά το μοναστήρι αποτέλεσε καταφύγιο των κλεφταρματολών. Ανάμεσά τους ήταν και ο καπετάνιος Ζαχαριάς ο Βαρβιτσιώτης. Το καθολικό της Μονής είναι μικρός μονόκλιτος σταυρεπίστεγος ναός μέ τρούλο και περιέχει την εικόνα της Παναγίας, η οποία θεωρείται ότι είναι έργο του 1360. Η εικόνα θεωρείται θαυματουργή και πλήθη προσκυνητών συρέουν κάθε χρόνο για να την προσκυνήσουν. Στον περίβολο της μονής έχει κτιστεί νέος επιβλητικός ναός αφιερωμένος στην Παναγία. Δίπλα από τη μονή βρίσκεται η όμορφη μικρή εκκλησία του Οσίου Νείλου. Το συγκρότημα της μονής περιλαμβάνει επίσης μεγάλη νεόδμητη πτέρυγα με ξενώνες και άλλους βοηθητικούς χώρους.

Μονή Αγ. Νικολάου Καρυάς

Σε διακλάδωση του επαρχιακού δρόμου Αγίου Ανδρέα - Μονής Αρτοκωστάς - Πραστού βρίσκεται η ανδρική Μονή του Αγίου Νικολάου Καρυάς σε υψόμετρο 600μ. Η αρχιτεκτονική του μοναστηριού παραπέμπει στο Άγιο Ορος. Σύμφωνα μάλιστα με την παράδοση χτίστηκε το 1580 μ.Χ. από μοναχούς των Καρυών του Αγίου Όρους οι οποίοι κατέφυγαν εκεί για να σωθούν από τους πειρατές. Υπάρχει όμως και άλλη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η ίδρυση της μονής έγινε το 1620 ή 1621, όπως αναφέρει τουρκικό έγγραφο του 1621. Η στέγη του μοναστηριού είναι σκεπασμένη με σχιστόλιθους του όρους Μαλεβού. Το καθολικό περιβάλλεται από χαγιάτια. Είναι αγιορείτικου τύπου σε μορφή εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Ο τρούλος, δυσανάλογα μεγάλος προς το κύριο οικοδόμημα του του ναού, είναι δωδεκάπλευρος και στεγάζεται σε σχιστολιθικές πλάκες. Περίτεχνο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο (από καρυδιά), λαξευμένες φυτικές διακοσμήσεις και θαυμάσιες ένθετες εικόνες βυζαντινής τεχνοτροπίας. Οι εικόνες χαρακτηρίζονται από απαλές αρμονίες θερμών και ψυχρών χρωμάτων, αυστηρές γεωμετροποιημένες μορφές με σκούρα γαιώδη πρόσωπα που δένουν αρμονικά με το σκούρο τέμπλο, και τη χρήση μπλε χρώματος κοβαλτίου για το "γέμισμα" του βάθους το οποίο κα δημιουργεί αντίθεση με τα χρυσά φωτοστέφανα και "τελειώματα" των υφασμάτων. Η εικόνα του Αγίου Νικολάου χρονολογείται στα 600 μ.Χ. και είναι παραμορφωμένη από το χρόνο. Ας σημειωθεί ότι ο φωτισμός του καθολικού γίνεται ακόμα μόνο από κεριά. Αξιόλογο είναι και το δάπεδο του ναού που αποτελείται από πολυγωνικές πλάκες με ανάγλυφες παραστάσεις λαϊκής τεχνοτροπίας (λιοντάρι, ταύρος, δικέφαλος αετός και φτερωτός δαίμονας) μέσα σε εξαγωνικό πλαίσιο. Η μονή ανακυρήχθηκε το 1622 σταυροπηγιακή, δηλαδή κατευθείαν υπαγόμενη στη δικαιοδοσία του Πατριάρχη. Το 1770 υπέστη καταστροφές από Αλβανούς επιδρομείς, ενώ το 1826 κάηκε από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ. Ενίσχυσε τον Αγώνα του 1821, παρέχοντας δάνειο στην Πελοποννησιακή Γερουσία και και στήριξε οικονομικά την ανέγερση σχολείων από τον Καποδίστρια. Το 1970 έγινε μετόχι της Μονής Λουκούς. Σήμερα έχει δύο μοναχούς που ξεχειμωνιάζουν στο μετόχι της μονής στον Τυρό και στον Άγιο Ιωάννη στο Λεωνίδιο. Η μονή γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου. Γιορτάζει όμως και το καλοκαίρι στις 8 Ιουλίου, επειδή το χειμώνα ο χώρος της δεν είναι εύκολα προσβάσιμος.

Μοναστήρια

• Αγ. Αναργύρων, Ν του χωριού Βέροια. Χρονολογείται από το 13ο αιώνα και θεωρείται η αρχαιότερη μονή με συνεχή λειτουργία.
• Αγ. Κυριακής, κοντά στη Βαμβακού.
• Ενδύσσενας (Αγ. Γεωργίου), μεταξύ Ορεινού Κορακοβουνίου και όρμου Κρυονερίου. Χρονολογείται από το 18ο αιώνα.
• Γυναικεία Μονή της Παλαιοπαναγιάς (Κοιμήσεως της Θεοτόκου), στα ΝΔ του Άστρους, η οποία αποτελεί δείγμα μεταβυζαντινής μοναστηριακής αρχιτεκτονικής.
• Καρυάς (Αγ. Νικολάου), κοντά στον Τυρό. Θεωρείται το πιο παλιό τσακώνικο μοναστήρι.
• Ανδρικό Μοναστήρι Προδρόμου (Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου), απέναντι από την Περδικόβρυση.
• Γυναικείο Μοναστήρι Λουκούς (μεταμορφώσεως του Σωτήρος), Ν των Κάτω Δολιανών.
• Μονή Κοντολινάς, ΒΔ του Πραστού και ΝΑ της Καστάνιτσας.
• Γυναικεία Μονή Σίντζας (Αγ. Νικολάου) στα ΝΔ του Λεωνιδίου.
• Γυναικεία Μονή Ελώνης ή Έλωνας (Κοιμήσεως της Θεοτόκου), κοντά στον Κοσμά. Χρονολογείται από τις αρχές του 16ο αιώνα περίπου.
• Γυναικεία Μονή Μαλεβής (Κοιμήσεως της Θεοτόκου), στο δρόμο Αγ. Πέτρου - Άστρους.
• Μονή Μουράς (Ταξιαρχών), μεταξύ Αγ. Βασιλείου και Παλαιοχωρίου.
• Μονή Παλαιοπαναγιάς ή Καστριώτισσας (Κοιμήσεως της Θεοτόκου), μεταξύ Αγ. Βασιλείου και Πλατανακίου, κοντά στο μεσαιωνικό πύργο και οικισμό.
• Ιερά Μονή Ζερμπίτσης, ΒΑ από τους Γοράνους.
• Μονή Γόλας, ΒΔ από τους Γοράνους.
• Ερειπωμένη Μονή Προφήτη Ηλία Δάφνης, ΒΔ του Γερακίου, σε περίοπτη θέση.
• Γυναικεία Μονή Ορθοκωστάς ή Εορτακουστής (Κοιμήσεως της Θεοτόκου), στο δρόμο Αγ. Ανδρέα - Πραστού.

Τα στοιχεία τα βρείκαμε απο το
http://www.parnonas.com/index.php?c_id=165