ΑΝΔΡΟΣ , ΚΥΚΛΑΔΕΣ

ADROS, KYKLADES

Η Ανδρος είναι το βορειότερο νησί των Κυκλάδων και δεύτερο σε έκταση μετά τη Νάξο. Διοικητικά, αποτελεί επαρχία με τρείς δήμους: της Ανδρου του Κορθίου και της Υδρούσας.

Το νησί έχει έκταση 374 τετραγωνικά χιλιόμετρα, μέγιστο μήκος 39.8 χιλιόμετρα, μέγιστο πλάτος 16.7 χιλιόμετρα, μήκος ακτογραμμής 177 χιλιόμετρα και σχήμα επίμηκες με διεύθυνση απο Β-ΒΔ προς Ν-ΝΑ
Αφανής Ναύτης Ο πληθυσμός της, στην απογραφή του 1981 είναι 9020 κάτοικοι, ενώ στην απογραφή του 1991 ήταν 8.781 κάτοικοι.

Είναι δεύτερο σε μέγεθος (μετά τη Νάξο) κυκλαδονήσι και το λιμάνι της, το Γαύριο, απέχει 2 ώρες (1 ώρα με ταχύπλοο) από το λιμάνι της Ραφήνας.

Το όνομα της Άνδρου ανάγεται στη μυθολογία. Η επικρατέστερη εκδοχή είναι αυτή που θέλει ως πρώτο οικιστή του νησιού τον Άνδρο. Ο Ανδρεύς είχε θεϊκή καταγωγή και πατέρας του ήταν ο Άνιος, γιος του θεού Απόλλωνα, μητέρα του δε ή Κρέουσα ή Ροιώ, κόρη του Σταφύλου, γιου του θεού Διόνυσου. Η μυθολογική καταγωγή των κατοίκων του νησιού ερμηνεύει την κυρίαρχη λατρεία του θεού Διόνυσου και την παρουσία των θεών- προγόνων στα νομίσματά τους.

Το νησί έχει πλούσιες γεωγραφικές αντιθέσεις και συνδυάζει το ξερό κυκλαδίτικο τοπίο με την πλούσια βλάστηση και τα άφθονα νερά. Είναι το μοναδικό κυκλαδίτικο νησί που τα πηγαία νερά του σχηματίζουν ποτάμια προς τη θάλασσα που τρέχουν όλο το χρόνο. Σ’ αυτά τα νερά οφείλει η Άνδρος την ομορφιά της αλλά και τα αρχαία της ονόματα, Λασία (με πλούσια βλάστηση) και Υδρούσα (με άφθονα νερά). Η γεωγραφική θέση του νησιού ανάμεσα στην Ηπειρωτική Ελλάδα και τα συμπλέγματα των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και την Ανατολή, οι πολλές φυσικές ομορφιές, τα άφθονα νερά έκαναν ευνοϊκή τη θέση της Άνδρου στις πνευματικές και πολιτιστικές επιδράσεις πολλών πολιτισμών, αλλά προκάλεσαν και μεγάλα δεινά στην ιστορική της διαδρομή.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΥ
Το όνομα της Άνδρου ανάγεται στη μυθολογία. Η επικρατέστερη εκδοχή είναι αυτή που θέλει ως πρώτο οικιστή του νησιού τον Άνδρο. Ο Ανδρεύς είχε θεϊκή καταγωγή και πατέρας του ήταν ο Άνιος, γιος του θεού Απόλλωνα, μητέρα του δε ή Κρέουσα ή Ροιώ, κόρη του Σταφύλου, γιου του θεού Διόνυσου. Η μυθολογική καταγωγή των κατοίκων του νησιού ερμηνεύει την κυρίαρχη λατρεία του θεού Διόνυσου και την παρουσία των θεών- προγόνων στα νομίσματά τους.

Το νησί έχει πλούσιες γεωγραφικές αντιθέσεις και συνδυάζει το ξερό κυκλαδίτικο τοπίο με την πλούσια βλάστηση και τα άφθονα νερά. Είναι το μοναδικό κυκλαδίτικο νησί που τα πηγαία νερά του σχηματίζουν ποτάμια προς τη θάλασσα που τρέχουν όλο το χρόνο. Σ’ αυτά τα νερά οφείλει η Άνδρος την ομορφιά της αλλά και τα αρχαία της ονόματα, Λασία (με πλούσια βλάστηση) και Υδρούσα (με άφθονα νερά).

Η γεωγραφική θέση του νησιού ανάμεσα στην Ηπειρωτική Ελλάδα και τα συμπλέγματα των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και την Ανατολή, οι πολλές φυσικές ομορφιές, τα άφθονα νερά έκαναν ευνοϊκή τη θέση της Άνδρου στις πνευματικές και πολιτιστικές επιδράσεις πολλών πολιτισμών, αλλά προκάλεσαν και μεγάλα δεινά στην ιστορική της διαδρομή.

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

Η Άνδρος είχε πολλά μοναστήρια με ονομαστές βιβλιοθήκες και μετόχια σε πολλά σημεία της Ελλάδος έως τη Θράκη και την Κωνσταντινούπολη. Από αυτά μόνο μερικά λειτουργούν υποτυπωδώς έως σήμερα.

Το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στα Σορά βρίσκεται στα Βορειοανατολικά του οικισμού των Αποικίων , κτίστηκε σύμφωνα με την παράδοση το 1560 και επισκευάστηκε το 1760. Προστατευόταν με ψηλά τείχη και φιλοξενούσε δεκάδες μοναχούς στα πολυάριθμα κελιά του. Το καθολικό είναι σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο του δικιόνιου τύπου με νάρθηκα, διακοσμημένος με τοιχογραφίες και θαυμαστό ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Το μοναστήρι της Παναχράντου χτισμένο, άγνωστο πότε ακριβώς, στο απόκρημνο όρος Καταφύγιο. Είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το καθολικό του μοναστηριού είναι σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλου τύπου και έχει νάρθηκα. Το ναό κοσμούν δύο εξαίρετα μεταβυζαντινά ξυλόγλυπτα, το τέμπλο και το θυρόφυλλο της εισόδου του νάρθηκα.

Το μοναστήρι της Αγίας είναι χτισμένο στην Καψοράχη, περιοχή μεταξύ Μπατσίου και Γαυρίου, είναι άγνωστο πότε οικοδομήθηκε και είναι αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή. Ανακαινίσθηκε κατά τον 16ο αιώνα και δέχτηκε επεμβάσεις κατά τον 20ο αιώνα. Το μοναστήρι προστατεύεται από ψηλά τείχη ενισχυμένα με πύργους. Διαθέτει πολυάριθμα κελιά μοναχών και βιβλιοθήκη. Το καθολικό είναι σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλου τύπου και έχει ιδιότυπο νάρθηκα.

Το μοναστήρι του Παντοκράτωρος (Σωτήρως) στη θέση Καμάρα, κοντά στο χωριό Γίδες έχει προσαρτηθεί στη Μονή Αγίας. Σώζεται το καθολικό της μονής, σε κακή κατάσταση. Το μοναστήρι της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται στην περιοχή του χωριού Αποίκια. Άγνωστο είναι το πότε οικοδομήθηκε, η παλαιότερη σε αυτό αναφορά χρονολογείται στον 17ο αιώνα. Σήμερα έχει μερικώς ανακαινισθεί, κάτι που συνεχίζεται ακόμη.

Το μοναστήρι των Τρομαρχίων είναι χτισμένο σε απόμακρη περιοχή της Νοτιοδυτικής ακτής του νησιού και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Από τα μέσα του 19ου αιώνα έπαψε να λειτουργεί.

ΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΥ

Η Χώρα της Ανδρου, η πρωτεύουσα του νησιού κρατάει τα αδιαφιλονίκητα σκήπτρα της αρχοντιάς. Τα μεσαιωνικά, νεοκλασικά και νησιώτικα σπίτια της, τα στενά δρομάκια, τα μουσεία και οι παραλίες της αποτελούν μεγάλο πόλο έλξης των επισκεπτών. Πολύ κοντά στη Χώρα βρίσκεται η Μεσσαριά, το μεσαιωνικό κέντρο του νησιού, που φιλοξενεί τον Ταξιάρχη Μιχαήλ, μια σπουδαία βυζαντινή εκκλησία χτισμένη το 1158. Οι Μένητες είναι ένα καταπράσινο χωριό με άφθονα τρεχούμενα νερά, περιβόλια και μεγάλα πλατάνια. Οι Στενιές θα σας εντυπωσιάσουν, μιάς και είναι ένα απο τα ομορφότερα χωριά του νησιού, με όμορφα αρχοντικά. Λίγο ψηλότερα βρίσκονται τα Αποίκια, χωριό γνωστό απο την πηγή Σάριζα, αλλά και απο την Πυθάρα, ένα βιότοπο εκπληκτικής ομορφιάς με λίμνες και καταράκτες.

Στο βόρειο τμήμα του νησιού θα συναντήσετε τους δυο κύριους οικισμούς, το Γαύριο και το Μπατσί. Ο πρώτος φιλοξενεί το λιμάνι, ενώ και οι δυο μαζί διαθέτουν τη κύρια τουριστική υποδομή του νησιού. Γραφικά χωριά με πολλές ταβέρνες και καφενεδάκια, που μπορούν να προσφέρουν στον επισκέπτη κάθε είδους υπηρεσία και διασκέδαση.

Προχωρώντας βορειότερα θα συναντήσετε μια πληθώρα οικισμών, όπως Χάρτες, Καλυβάρι, Βαρίδι, Αμόλοχος, Βιτάλι, Μακροτάνταλο, Αγ. Πέτρος. Οικισμοί αγροτικοί σε ένα ορεινό τοπίο, που καταλήγει σε όμορφες απόμερες παραλίες. Ανηφορίζοντας πάνω απο το Μπατσί ο επισκέπτης θα συναντήσει την Κατάκοιλο, το Απροβάτου, την Αρνη, αλλά και το Ατένι στην ανατολική ακτή. Στα μισά της διαδρομής προς Χώρα βρίσκεται η Παλαιόπολη, η αρχαία πρωτεύουσα της Ανδρου, ένα καταπράσινο χωριό στην απότομη πλαγιά του βουνού, με σημαντικά αρχαία ευρήματα, τα οποία θα δείτε στο Αρχαιολογικό Μουσείο.

Στο νότιο τμήμα του νησιού δεσπόζει ο Ορμος, ένα ήσυχο γραφικό χωριό με μεγάλη παραλία. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται τα Αηδόνια, με τα πυργόσπιτα, η Πίσω Μεριά, το γραφικό Κόρθι, η Καπαριά, η Αλαμανιά, οι Χώνες. Ανηφορίζοντας προς το εντυπωσιακό Κάστρο Φανερωμένης θα συναντήσουμε το Πισκοπειό, τη Λαρδιά, το Γιανισαίο το Μέσα και Εξω Βουνί και το Κοχύλου. Στο τέλος του φαραγγιού "Διποτάματα" βρίσκεται το Συνετί.